De euthanasiewet: vreugde en wrevel

23 mei 2002 I Etienne Vermeersch — In 1971 kon ik voor het eerst - samen met professor Clara - in een tv-debat een pleidooi houden voor een euthanasiewet. Nu, een goeie dertig jaar later, is die droom werkelijkheid geworden en de gedachte dat ik daar een steentje toe bij heb mogen dragen, is een bron van grote vreugde. Maar de blijdschap is niet onverdeeld. De kamerdebatten volgen via de website en achteraf de reacties horen, zorgen voor een wrange nasmaak. Dat mensen van mening verschillen, is normaal, maar moet men daarbij de waarheid geweld aandoen?

 Men vindt het vreemd dat iedereen toegeeft dat deze euthanasiewet niet volmaakt is. Dat klopt, maar men vindt die onvolmaakt om heel uiteenlopende redenen. Voor mij had (o.m) de strafuitsluitingsgrond voor euthanasie in de strafwet moeten staan - zo had men ook de straffen bij onzorgvuldig handelen kunnen vastleggen. Toch heb ik niet de indruk dat de oppositie juist die onvolmaaktheden wou bijschaven. 

Etienne Vermeersch

In de Mechelse catechismus stond een uitspraak die me als kind intrigeerde: er bestaan ,,zonden tegen de Heilige Geest'', waarvoor men nooit vergiffenis kan bekomen. Een ervan is in mijn geheugen gegrift: ,,de 'welgekende' waarheid bestrijden''. We kunnen ons allemaal vergissen, maar dat sommigen beweringen uiten waarvan ze pertinent weten dat ze onwaar zijn, slaat mij nog altijd met verstomming.

Als autoriteit in zijn vakgebied werd filosoof en professor emeritus van de RUG, Etienne Vermeersch, door de regering aangesproken om de advieskommissie rond het asielbeleid voor te zitten. De kommissie trachtte vooraf in het rapport enkele etische eisen te formuleren, die evenwel beperkt bleven (zie pagina hiernaast). De voornaamste prioriteit van de kommissie bleek de uitwijzing van de uitgeprocedeerde vreemdelingen en hoe dit efficiënt kan verlopen.

Interview in VETO door Bart de Schrijver en Diederik Vanden Driessche.

Johan Braeckman, Hugo Van den Enden, Tom Claes, Willy Coolsaet, Martin De Vlieghere en Frank Mertens betreuren de heftige aanvallen op de commissie-Vermeersch. Zij vinden dat men alleen maar bewondering kan hebben voor de praktische dossierkennis waarmee Etienne Vermeersch belangrijke progressieve aanbevelingen doet die op korte termijn concrete toepassingen kunnen hebben voor het asiel- en uitwijzingsbeleid.

Vermeersch steekt zijn nek veel verder uit dan wie veilig aan de zijlijn droomt van een betere wereld.

 'Eén van de bepalingen in het wetsontwerp-Colla is een aanval op het wezenlijkste dat ons nog van de Verlichting rest'.

Begin november publiceerden negentien wetenschappers en wijsgeren een kritiek op het wetsontwerp inzake de alternatieve geneeswijzen van minister van Volksgezondheid Marcel Colla. Op 19 november werd dit stuk in De Morgen aangevallen door Serge Gutwirth (G) en Koen Raes (R). Dit artikel kan ik niet zomaar laten voorbijgaan. Meerdere mensen van de "negentien" ken ik persoonlijk en ik weet goed dat hun wetenschap hen nooit belet heeft zich in het maatschappelijk gebeuren te engageren. Dat men zulke mensen meent te moeten herinneren aan Hiroshima en "dokter" Mengele, gaat mij te ver. Verder heeft men het over positivistische zelfgenoegzaamheid en over het aanmatigende beeld van de wetenschap, daar waar de "negentien" duidelijk stellen: "Wetenschap is een proces van vallen en opstaan, waarbij dwalingen en misleidingen uiteraard voorkomen. Geen enkele instelling of groep van geleerden heeft daarbij de waarheid in pacht". Wie enige notie heeft van wetenschapsgeschiedenis beseft dat wetenschappers individueel of in groepsverband door allerlei factoren worden beïnvloed, maar ook dat een groeiende consensus van specialisten op lange termijn het belangrijkste criterium van betrouwbaarheid is dat deze wereld kent. De simplificerende uitspraken van G en R kunnen daar niets aan veranderen; maar over al die zaken gaat het hier niet.