foto © Tom Schoepen
Prof. dr. Etienne Vermeersch
º02-05-1934 - † 18/01/2019
Etienne Vermeersch was emeritus professor of philosophy at the University of Ghent, Belgium, which he formerly served as vice rector.
A renowned Belgian moral philosopher and classical philologist, he was one of the founding fathers of the abortion and euthanasia law in Belgium.
He served five years as a Jesuit priest, broke with his faith at age twenty-five, and later became an atheist and naturalist.
He was also one of the leading skeptics in Europe.
Laat een rouwbericht achter
Oprecht deelneming in het verdriet dat zijn familie en vrienden nu treft. Veel sterkte. Er is een geweldig mens heen gegaan
rust zacht etienne, ik heb geen woorden, je bent een groot verlies.
Ook nu je er niet meer bent zal je er altijd zijn
Diep bedroefd omdat je er niet meer bent. Dankbaar omdat ik je mocht kennen.
Vooral het dubbelgesprek tussen Etienne en Monseigneur Leonard op Canvas zal mij altijd bijblijven. Dit was briljante televisie. Etienne was een graag geziene gast in veel programma's. Respect !! Oprechte deelneming aan de nabestaanden.
Bedankt professor voor je heldere kijk op de dingen. Een enkele keer, ik denk in 1988, woonde ik een lezing van je bij. Het heeft mij voorgoed ingrijpend verandert.
Dank u.
Een groot verlies...
Beste Josiane,
Al mijn sympathie bij het bewust en moedig heengaan van Etienne. Waardig en konsekwent zoals hij was. Hij was ezn onvermoeibaar strijder tegen alle vormen van irrationaliteit. Ging geen enkele discussie uit de weg als hij wist dat hij het bij het rechte eind had. Maar telkens met respect en met als enige wapen zihn overtuigingskracht. Als prof was hij transparant en eerllijk en liet mij toe tot ieder debat. Hij was een van mijn leermeesters. Ik herdenk hem met dankbaarheid en respect. Je t'embrasse. Francis.
Bedankt Etienne dat je er geweest bent ,het leven is eindig, de spirituele erfenis die je achter gelaten hebt is enorm en zal dan ook nog decenia zijn sporen achterlaten , op mij heb je een enorme indruk nagelaten ,bedankt Etienne ,rust zacht je was een groot mens
Prof Vermeersch u schreef mijn bijbel . RIP
Dank voor hetgeen hij gedaan heeft. Sterkte aan mevrouw.
Mijn innigste en diepste deelneming in het heengaan van een prachtig man. Een man die mij heeft leren nadenken over zoveel zaken, met wederzijds respect doch in alle openheid leren discussiëren en bespreekbaar maken. Een verlies voor onze maatschappij.
Ja, ik heb een traan gelaten.
Als hij iets zei, dan luisterde iedereen. Hij zei het met een grote passie maar vooral met argumenten en onomstotelijke feiten.
Statements die indien ze door een ander zouden worden geuit niet aanvaard zouden worden, hadden als hij ze zei een autoriteit zonder weerga.
Ik zal hem nu alleen nog kunnen quoten...
Ik voel me zeer gepriviligieerd dat ik met deze man 37 jaar de aarde heb kunnen delen. Het voelt aan alsof ik in een periode geleefd heb met één van de allergrootsten der aarde.
Veel sterkte aan de familie en vrienden,
Met vriendelijke groeten,
Frederik Cardon
Het leven is eindig, dat heeft Etienne Vermeersch ons ook altijd helpen herinneren, maar zijn vele bedenkingen kunnen niet verloren gaan want blijven altijd actueel. Een mooie mens, erudiet en tegelijk eenvoudig, en wat mij bij blijft, is dat hij steeds, op een eenvoudige, voor iedereen begrijpelijke manier, maatschappelijke evoluties en beslissingen kon verwoorden. Bedankt professor Vermeersch
Ik heb hem altijd heel erg bewonderd. Zijn eruditie, bevlogenheid, humor,... Als hij sprak, dan luisterde je. Veel sterkte aan familie en vrienden.
Een week of 2 geleden vroeg ik mij af waarom je niet mee debatteerde met een discussie op canvas. Nu weet ik waarom. Etienne ik miste je toen al. Het gaat je goed waar je ook bent.
Geachte mevrouw, innige deelneming in het verlies dat jou en je familie treft. Weet dat menig mens deelt in dit verlies van een groot man en denker van onze wereld.
Patrick Remes
Eén van onze laatste grote filosofen is niet meer en laat een grote leegte achter, innige deelneming
Mijn oprechte deelneming aan de familie en aan allen die hem dierbaar waren. Etienne was niet alleen een groot denker maar ook iemand met een ongelooflijk empathisch vermogen. Hij kon de dingen klaar en helder formuleren en was voor heel veel mensen een rots in de branding van het steeds maar complexer wordend leven.
Ik mis hem nu al.
Hij geloofde niet in God omdat hij te menselijk was.....bedankt voor uw waardevol leven voor andere mensen....doe ze de groeten daar.....
Van wát een kaliber was jij! Wie gaat anderen nu bij de kritische les houden gezien je er niet meer bent ... ik heb altijd geleerd maar ook genoten van je tussenkomsten. Welbespraakt als je was kon je alles zo begrijpbaar uitleggen. Missen je nu al!
Innige deelneming.
"filosofen zijn onmisbaar " ...wat gaan we je missen.Een heel groot verlies ... Sterkte aan familie en close vrienden.
Altijd veel respect gehad voor Etienne. We zijn een groot mens kwijt en dat gaan we voelen in Vlaanderen.
Innige deelneming aan de familie.
hij is terug naar van waar hij gekomen is
.....door moeders' wilkracht hier op aard gedropt, op eigen kracht gegaan!...
op een dag is het begonnen en op een dag is het gedaan!
veel sterkte ...blijf vooral sterk staan.
Als leraar godsdienst heb ik destijds meerdere jaren met mijn leerlingen 'De ogen van de panda' gelezen en besproken: vanwege het onderwerp, de heldere wijze waarop prof. Vermeersch de zaken kon verwoorden en het feit dat hij ook de rol besprak die het christendom in het ontstaan van de ecologische problematiek al dan niet had gespeeld. (Vaak heb ik gewenst dat ons vak aan leerlingen iets zou bijbrengen van de grondige kennis van dat christendom waarvan Vermeersch, als niet-meer-gelovige, getuigde. Zodat zij, mochten ze daarna voor de UGent kiezen, in zijn lessen niet zouden moeten vaststellen van die eigen traditie nauwelijks enige kennis van zaken te hebben...) Ik heb destijds gecommuniceerd met een van zijn oud-studenten die met name over dat aspect bij hem zijn licentiaatsthesis had gemaakt. En dan heeft een mens altijd te laat spijt nooit met de auteur zelf over diens boek te hebben kunnen spreken...
In zijn mondelinge debatten vond ik hem wel eens drammerig. Zoals wanneer hij omtrent de hoofddoek Korancitaten met immorele aansporingen begon te debiteren: alsof wie zich tot een religieuze traditie bekent, dan meteen ook alles uit die traditie onverkort omarmt en in praktijk brengt.
Toch heb ik hem altijd erg graag beluisterd. Wat hij zei was altijd doordacht en onderbouwd, je leerde altijd bij - zijn mateloze leergierigheid op de meest uiteenlopende terreinen vond ik uitermate aanstekelijk - en bij alle scherpte werd hij in zijn betoog nooit beledigend of giftig jegens de ander als persoon. De laatste jaren vond ik doorheen zijn felle woorden vaker ook een milde Etienne Vermeersch doorklinken.
Zijn doorgedreven rationalisme leek me wel eens benauwend eenzijdig. Terwijl uit alles toch bleek dat hij in zijn concrete levenspraktijk ook veel andere wijzen om de werkelijkheid te leren kennen wist te waarderen: een groot gevoel voor humor, voor genietingen allerhande, voor muziek vooral. Hoe vaak heeft deze zich als aan emoties onthecht presenterende man ("ik verkies altijd waarheid boven geluk, àltijd!") niet dat woord 'ontroering' gebruikt: Bach, de schoonheid van een wiskundig bewijs, goede woorden die anderen, al dan niet na zijn dood, over hem zouden spreken...
Het valt mij op hoe velen die hem van meer nabij hebben gekend, nu bij zijn overlijden zijn zachtmoedigheid en zijn menselijke warmte noemen. En het treft ook hoe deze 'wandelende ratio' in een recent interview, desgevraagd, als 'laatste woorden' al diegenen bedankte "die van mij hebben gehouden".
Onze innige deelneming bij het overlijden van deze fantastische man. Een voorbeeld voor onze maatschappij. Hij was iemand naar wie ik opkeek. Hij zal erg gemist worden.
Onze innige deelneming bij het overlijden van deze fantastische man. Een voorbeeld voor onze maatschappij. Hij was iemand naar wie ik opkeek. Hij zal erg gemist worden.
Dank.
Hartelijk dank, beste Professor.
Vreselijk bedankt om onze maatschappij te sturen, in de richting die je gestuurd hebt.
Bedankt, in mijn naam, en die van de volgende generaties, die we zeker moeten vertellen over die ene Grote Filosoof, die in 2019 van ons heengegaan is, maar zonder dewelke we in een mindere maatschappij hadden geleefd.
Duizendmaal dank, beste Etienne... Ik vier jouw leven!
Ik twijfelde maar hij heeft mijn ogen doen open gaan ! Nu geloof ik nog alleen in de mensheid en niet in die sprookjes die zoveel leed veroorzaken . Ik had gehoopt nog veel te leren van hem maar het mocht niet zijn. Sterkte aan de familie .
Zonder woorden, onverwacht voor ons allemaal, gepland door uzelf, het was aangenaam, respect! Einde
Moniti meliora sequamur
Een inspiratiebron die mij het studeren langs een andere kant deed bekijken, die me mijn interesse voor wetenschap en filosofie deed aanwakkeren en die me kritisch leerde denken. Maar bovenal iemand waar ik enorm hard naar opkijk. Het ga je goed Etienne.
Telkens ik Prof.Vermeersch op televisie zag,kreeg hij mijn volle aandacht.Zuivere,goed gedocumenteerde rationele gedachtengang altijd resulterend in een duidelijke, eerlijke conclusie.Dit is alles overgoten met een menselijk sausje.Een grote meneer met een gezonde,uitzonderlijke geest.
Diep respect!!
Ik heb met veel respect geluisterd naar uw debatten en zéér wijze uiteenzettingen.
U was een zeer groot voorbeeld om ons kritisch te leren denken en de maatschappij te bekijken.
Rust in vrede.
Ik heb met veel respect geluisterd naar uw debatten en zéér wijze uiteenzettingen.
U was een zeer groot voorbeeld om ons kritisch te leren denken en de maatschappij te bekijken.
Rust in vrede.
Thank you for being in our lives, your advices and interesting conversations.... Belgium lost a great person
Een groot inspirator .Hij laat alvast een grote lancune achter ,moedig tot aan het einde .RESPECT
Ik had reeds veel bewondering voor prof. Vermeersch als student economie in de jaren 70. Miijn bewondering is nadien enkel nog gegroeid. Groot denker, grote mens.
De mensheid is een stuk dommer geworden sinds vorige vrijdag...
RIP, zo mensen hebben we meer nodig, hij heeft me helpen, leren nadenken.
Dank voor zoveel wijsheid, kennis en bescheidenheid. Laat toch even weten aan de gelovigen dt God niet bestaat 😉. Sterkte aan de nabestaanden.
Wat mij betreft 1 van de meest wijze mensen die er in Vlaanderen rondliepen. Altijd een mening die er boenk opzit. RIP Etienne.
Elk woord, elke zin, klonk zo logisch en helder. Steeds zei hij wat ik voelde en hoopte. Voor mij was hij een sterk moreel kompas. Ik ga hem missen. Innige deelneming.
Mijn vrijzinnig voorbeeld.
Oprechte deelneming aan de familie.
Van Conscience werd gezegd dat hij zijn volk leerde lezen. Deze Vlaamse reus zette ons aan tot autonoom en kritisch denken. Wars van dogma’s, met de ratio, altijd binnen de krijtlijnen van het humanisme. Zoals elke grote denker was hij zijn tijd vooruit. De visie die hij reeds in 1988 vooropstelde ivm de klimaatproblematiek is nu de consensus. Zijn mededogen sterkte zich uit tot de dieren. Ook dit voortschrijdende inzicht zal in latere generaties blijven doorwerken. Ik ben bijzonder spaarzaam met mijn tranen, maar bij het vernemen van zijn overlijden heb ik voorzichtig een traantje geplengd. Etienne is er niet meer, maar zijn geestelijke erfenis is meer dan ooit. Daar ben ik, en velen met mij, onnoemlijk dankbaar voor. Sapere aude.
Ondanks nooit ontmoet toch zeer nabij. Bedankt voor de heldere klare taal & inzichten. Merci...
Ik denk. Waarvoor dank, Etienne...
Innige deelneming
Fantastische ideeen,prachtig man!