Artikel
door Luk Alloo
Professor, heeft u opperste helden? Mannen of vrouwen die het predikaat 'held' verdienen?
Etienne Vermeersch: 'Helden bestaan niet. Vedetten en sterren ontspinnen zich in het hoofd van de mens en worden opgewaardeerd en gecreëerd door de media. Ik ben geen voorstander van het heldendom. Ik moet wel toegeven dat ik als klein jongetje de avonturen van Superman las. Superman kon vliegen -een oude droom van de mens- en vocht tegen het onrecht. Dat lag mij wel. Maar voor de rest koesterde ik nooit helden.'
Er moeten toch enkele personages bestaan die u waardeert of bewondert?
'Wie ik het hoogst inschat, is de filosoof Benedictus de Spinoza. Op zijn grafsteen stond: Spuw op dit graf, hier ligt Spinoza. Prachtig! Spinoza stelde in de zeventiende eeuw dat godsdienst overbodig was. In die tijd was dat zeer gedurfd. Hij werd zelfs voor zijn visies een tijdlang verbannen.'
Ik kan mij voorstellen dat al uw helden kritische geesten zijn.
'Nu u het zegt! Ook de Duitse auteur Karlheinz Deschner vind ik top. Hij schrijft al veertig jaar lang aan zijn tiendelige boekenreeks Geschiedenis van de misdaden van het christendom, over tweeduizend jaar uitbuiting, zwendel en onzin. Er werden al acht boeken uitgebracht, de laatste twee moeten nog verschijnen. Iedereen moet die boeken lezen.'
Kan af en toe wat pop- of punkmuziek de onrust in u kanaliseren?
'The Beatles kan ik smaken, maar ik verkies toch het klassieke werk van Johann Sebastian Bach, de romantiek van Ludwig van Beethoven en de composities van het godenkind Wolfgang Amadeus Mozart. Voor een portie Franz Schubert maak ik ook graag tijd vrij. Ik zet die klassieke cd's inderdaad graag op als ik rustig wil worden. Dan laat ik mij volledig opgaan in de muziek.'
Zijn er filmregisseurs of acteurs die u begeesteren?
'Ik heb een mateloze bewondering voor de Zweedse filmregisseur Ingmar Bergman, de Italiaanse regisseur Federico Fellini en de Japanse filmmaker Akira Kurosawa. Wat de Amerikaanse cineast Stanley Kubrick naliet, is ook imposant. 2001: A space odyssey, A clockwork orange en The shining zijn onvergetelijk. Ik had ook een zwak voor Jean Gabin en Marlon Brando, die in The waterfront een magistrale rol neerzette.'
Als filmkenner moeten toch ook actrices uw hart sneller doen slaan?
'U moet weten dat ik streng katholiek ben opgevoed. (lacht) Maar voor een vrouw als Michèle Morgan viel iedereen. Wij hadden de fenomenen Claudia Cardinale, Sophia Loren en Gina Lollobrigida. Echte iconen! Ook de seksbom Brigitte Bardot was ongelooflijk sexy. Ik herinner mij haar rollen in Et Dieu... créa la femme en Une Parisienne. Dat waren in de jaren vijftig zeer erotische prenten. Bardot is trouwens in hetzelfde jaar geboren als ik. Ze zag er vijftig jaar lang beter uit dan ik, maar nu haal ik haar in.' (lacht)
Mag ik vragen of u een sportheld koesterde?
'De Italiaanse renner Fausto Coppi was absolute top in de jaren veertig en vijftig. Hij won twee keer de Tour, vijf keer de Ronde van Italië, werd wereldkampioen en won ook nog Parijs-Roubaix. Let wel, zijn carrière werd gefnuikt door de oorlog. Zonder die oorlog was zijn palmares nog imposanter. Ook Briek Schotte had een plaats in mijn hart.'
In wiens schoenen zou u enkele jaren willen staan?
'In die van de topwiskundige Carl Friedrich Gauss! Om eens de volledige structuur van de wiskunde te doorzien. Of in die van de wetenschapper Charles Darwin: hij [vernietigde] met zijn evolutietheorie [alle godsdiensten!] Respect!'
Welke drie mensen wil u in 2090 in de hemel opzoeken om samen te voetballen?
'Van voetballen zal niet veel in huis komen, want ik verkies Spinoza, Einstein en Darwin. Maar neem van mij aan dat de hemel niet bestaat. Dat heeft één voordeel: dan bestaat ook de hel niet! Dat zal veel mensen geruststellen.' (lacht)
Welke heldin wil u voorgoed meenemen naar een onbewoond eiland?
'Zonder enige twijfel Meryl Streep!'
Datum publicatie: 08 augustus 2010
Bron: Het Nieuwsblad op Zondag